དཔལ་ཡུལ་དགོན།
སྡེ་དགེའི་ལོ་རྒྱུས་དངུལ་དཀར་མེ་ལོང་ལས་དྲངས། རྩོམ་པ་པོ། ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས།
དཔལ་ཡུལ་དགོན་ནི། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ཤིང་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ་1665 ལོར་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་རབས་གསུམ་པ་ཁྲི་ཆེན་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་བཀའ་ལུང་བཞིན་དཔལ་ཡུལ་རིག་འཛིན་ཀུན་བཟང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཏབ།གཙོ་བོ་མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་དང༌།གནམ་ཆོས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་གདམས་ངག་གི་རྒྱུན་འཛིན་པ་ཡིན་པས་གདམས་ངག་གི་གྲུབ་མཐའ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་དང༌། མིང་གི་གྲུབ་མཐའ་རྙིང་མ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་གྱུར་ཡོད།དོན་གྱི་གནས་སྟངས་ངོ་མ་དེ་ཕྱི་ལྟར་ན་རྙིང་མ་པ།ནང་ལྟར་ན་བཀའ་བརྒྱུད་པ།གསང་བ་ལྟར་ན་བཀའ་རྙིང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་གདམས་ངག་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན་གྱི་དགོན་པ་ཞིག་ཡིན།
དགོན་པའི་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ནི། «ཁམས་ཕྱོགས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་»ལས། གཙོ་བོ་བསྟན་པའི་བདག་པོ་རྒན་གཞོན་རྣམ་པ་དང༌། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམ་དང༌། མཁན་ཆེན། མཁན་པོ་བཅས་དང༌། ཚོགས་གྲལ་ན་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན། དབུ་མཛད། ཆོས་ཁྲིམས་གསར་རྙིང་རྣམས་དང༌། བླ་བྲང་ནང་དུ་གཉེར་པ་དང༌། ཕྱག་མཛོད། མི་ཆེན། དགེ་བསྐོས། ཚོགས་ཆེན་བཅས། དེ་རྣམས་རང་རང་གི་འོས་འགན་འཕྲལ་སྒྲུབ་དང༌། གནད་དོན་ཕྲན་ཚེག་རིགས་རང་གིས་ཐག་བཅད་པ་རྣམས་གོང་དུ་སྙན་གསན་ཕུལ་བ་དང༌། རང་གིས་ཐག་མ་ཆོད་པའི་རིགས་རྣམས་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ལ་སྙན་གསེང་བཀའ་སྐོར་དང༌། ཡང་ན་རྒྱས་འཛོམས་བཀའ་ཤག་མི་སྣ་རྣམས་འདུས་ནས་གྲོས་མོལ་ཐོག་ཐག་གཅོད་རྒྱུ། དོན་ཆེན་རིགས་དགོས་གལ་བྱུང་ཚེ་སྡེ་དགེའི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ལ་ཞུ་གཏུག་གིས་ཐག་བཅད་རྒྱུ་བཅས། དགོན་པ་ནང་གི་དབང་འཛིན་པའི་གོ་གནས་ཀྱང༌། ཐོག་མར་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ནི། རིག་འཛིན་ཀུན་བཟང་ཤེས་རབ་ནས་ད་ལྟའི་བར་སྨོས་ན། རིག་འཛིན་ཀུན་བཟང་ཤེས་རབ་ནི། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་པའི་མཚན་དམིགས་བསལ་མེད་ཀྱང་མཁས་བཙུན་གཉིས་ཀྱི་སྙན་པས་ཁྱབ་པ། མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་སོགས་དམ་པ་མང་པོས་རྗེས་སུ་བཟུང་ཞིང་གཟེངས་བསྟོད་གནང་བ། ཆོས་རྒྱལ་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོས་དབུ་ཡི་མཆོད་གནས་སུ་བསྐུར་ཞིང་བསྟན་པའི་བདག་པོར་བསྐོ་བཞག་གནང༌།དེ་ནས་རིམ་བཞིན་གདན་རབས་ལྔའི་བར་དུ་ཐུགས་སྲས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་གཏད་ནས་འཛིན་སྐྱོང་གནང་བ་ལས་དགོན་པའི་སྤྲུལ་སྐུའི་མཚན་མ་བྱུང༌། གདན་རབས་དྲུག་པ་ཀརྨ་འགྱུར་མེད་ནི། རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་བདུད་བདུད་རྡོ་རྗེས་ཀརྨ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུར་ངོས་འཛིན་གནང་ནས་བསྟན་པའི་བདག་པོར་གྱུར། དེ་ནས་བཟུང་དཔལ་ཡུལ་ཀརྨ་ཡང་སྲིད་རིམ་བྱོན་རྣམས་བསྟན་པའི་བདག་པོར་གྱུར། ཞེས་སོགས་གསལ་བ་ལྟར་རོ།།
དེ་ལྟར་དཔལ་ཡུལ་དགོན་གྱི་བསྟན་བདག་དཔལ་ཡུལ་ཀརྨ་ཡང་སྲིད་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་རྣམས་དང༌།གྲུབ་དབང་པད་རྣམ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན།རྫོང་ནང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་རྣམས་ཀྱིས་དཔལ་ཡུལ་དགོན་གྱི་བསྟན་དོན་རྒྱ་ཆེན་སྒྲུབ་གནང་མཛད་པ་མ་ཟད།སྡེ་དགེའི་བསྟན་ཆུས་ལ་ཡང་ཞབས་འདེགས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་མི་དམན་པར་འཇོག་ཡོད།སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་དཔལ་ཡུལ་དགོན་ལག་མང་པོ་ཞིག་མགོ་ལོག་དང༌། ཉག་རོང༌།ཨ་མདོ་སོགས་སུ་ཡོད་པར་གསལ།