སྡེ་དགེའི་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་དང་ལག་རྩལ།
༈ སྡེ་དགེའི་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་དང་ལག་རྩལ།
སྡེ་དགེ་རྒྱལ་རབས་ཟླ་ཤེལ་གསར་པའི་མེ་ལོང་ལས་དྲངས། རྩོམ་པ་པོ། ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས།
གཅིག འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་དང་ལག་རྩལ།
སྡེ་དགེའི་བྱང་འབྲོག་གི་ས་ཁད་མཐོ་ཤོས་དེ་བྱང་སྡེ་ཟླ་ཆུ་ཁག་ལྔ་དང༌།ལྷོ་སྡེ་ཕྱི་འབྲོག་ཁག་ལྔ་ཞེས་ཟེར་ཞིང༌། འབྲོག་ཁུལ་དེ་དག་གི་ས་ཁད་ཧ་ཅང་མཐོ་ལ་ཡུལ་མིའི་སྡོད་གནས་ཕལ་ཆེར་ཆ་སྙོམས་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་རྨི་ཁྲེ་4།000ཡན་ཆད་ལ་སླེབས་ཤིང་ཡོད་པ་རེད།ཡུལ་དེར་འཚོ་སྡོད་བྱས་པའི་འབངས་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་གཙོ་བོ་འབྲོག་ལས་ལ་བརྟེན་ཡོད་པ་དང༌།བཟའ་བཏུང་གི་ཡོང་སྒོ་ཕལ་ཆེར་ཕྱུག་ཟོག་དང༌།ལུགར་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་དང༌།འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་ཡོ་བྱད་གཙོ་བོ་རྟ་དང༌།གཡག་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཡོད་པ་རེད། འབྲོག་པ་དུད་ཚང་རེ་ལ་ཕལ་ཆེར་མི་གྲངས་དྲུག་བདུན་ཡས་མས་ཙམ་ཡོད་ལ།བཟའ་མི་མང་ཤོས་ལ་མི་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དང༌།ཉུང་མཐའ་ཡང་མི་བཞི་རེ་ཡོད་པ་རེད།བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་ལས་དང༌། སེམས་ཅན་འཚོ་སྐྱོང་དང༌།འོ་མ་བཞོ་དཀྲུག་གི་ལས་ཀ་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེས་བགྲོད་ཚོང་ལས་དང༌། ཁལ་བཀལ།སྤུ་བཏོགཀོ་བ་མཉེ་བ།རེ་བ་འཐག་པ། སྦྲ་འཚེམས་པ།ཕྱིང་པ་ལྷིང་བ་སོགས་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཕལ་ཆེར་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ལས་འགན་སྒྲུབ་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། ཕྲུ་གུ་བུ་མང་པོ་ཡོད་ན་སོ་སོའི་འདོད་མོས་ལྟར་དགོན་པའི་ནང་དུ་བཏང་ནས་གྲྭ་པ་བྱེད་ཅིང་ཡོད།གནའ་དུས་སུ་འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་དུ་འབྲུ་རིགས་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་ཡིན་སྟབས། དབྱར་དུས་སུ་རྒན་པོའི་རིགས་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེར་ལ་རྩམ་པ་བཟའ་རྒྱུ་དཀོན་པོ་ཡོད།གྲོ་དང་འབྲས་དེ་ལས་དཀོན་པ་སྟེ་ཕལ་ཆེར་ལོ་གསར་སྐབས་བཟའ་བཏུང་རྒྱས་སྤྲོས་བྱ་སྐབས་མ་གཏོགས་ཟ་ཡས་ཡོད་མ་རེད། དབྱར་དུས་གཞོན་ནུ་ཚོའི་བཟའ་བཏུང་ཕལ་ཆེར་དེ་ཞོ་དང༌། འོ་མ།མར་དང་འཁྱུ་ར་བསྲེས་ནས་བསྣོལ་བ་ཞིག་ལ་སྐྱུར་མཐུད་དང༌། འཁྱུ་རློག་ཡང་ཟེར་ཞིང་ཡོད་པ་དེ་དག་རྒྱུན་ཟས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན།སྟོན་འགོ་ནས་ལུག་དང༌། གཡག་སོགས་བཤས་ལས་འགོ་ཚུགས་རྗེས་ཉིན་ལྟར་ཤ་བཟའ་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། དགུན་དུས་ཤ་དང༌། དབྱར་དུས་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་མར་དང༌། འཁྱུ་ར། ཞིང་པའི་ས་ཁུལ་ནས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་འབྲུ་རིགས་བཅས་ཡོད་སྟབས། གཞོན་ནུ་ཚོ་ལའང་ཉིན་རེ་རྩམ་པ་ཐེངས་རེ་བཟའ་ཡས་ཡོད་པ་རེད།ད་རུང་རོང་པའི་ས་ཁུལ་ནས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་ཡུང་སྐམ་པོ་བྱས་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་མིང་ལ་ཆོ་ལེ་ཟེར།དེའི་ནང་དུ་ཤ་དང་ཚིལ་ཅུང་ཟད་འདེབས་ནས་ཐུར་པ་བཀོལ་ཅིང་དགོང་མོའི་བཟའ་བཏུང་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན།གཞན་ཡང་དགུན་ལྷས་ནང་དུ་རང་རང་གིས་བཏབས་པའི་ཡུང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཁག་གཅིག་སེམས་ཅན་གསོ་ཆས་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་དང༌།ཡུང་གསར་པ་སྤུས་ལེགས་དེ་དག་ཡང་དགོང་ཟས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཐུར་པ་བཀོལ་ཆོག་ཅིང་དེའི་མིང་ལ་ཀ་ཧྲུག་ཟེར།སྡེ་དགེའི་འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་རྫས་གཙོ་བོ་ལུག་ལྤགས།ར་ལྤགས།གཡག་ཀོཕྱིང་པ།བལ་བསྟན།ཕྱ་ར།རེ་བ།བལ།འཁི་ལུ།རྩིད་པ།ལྤགས་སླགཚ་སླགསྒྲོ་བ། སྒྱེ། ཀོ་ཏ།ཐག་པ།ཐི་གུཤམར།འཁྱུ་བ།འོ་མ། དར་བ།ཞོ།མཐུད་སོགས་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་འབྲོག་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་ལག་རྩལ་ཞིག་ལ་སྐུད་པ་ལྷས་མའི་ཐོན་རྫས་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་ཆུ་མིག་དགུ་སྒྲིག་དང༌། མདུད་པ་དགུ་སྒྲིག ཟིལ་མོ་སྒང་ལྷས། ཁྲ་ཞིབ་མ་སོགས་ལྷས་པའི་ལག་རྩལ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དག་གཙོ་བོ་འུར་རྡོ་བཟོ་ཡས་དང༌། རྟ་མཐུར་དང༌། རྟའི་སྐེ་ཐག་སོགས་བཟོ་ཆོག དེ་ལས་མདུད་པ་དགུ་སྒྲིག་ནི་རྟའི་སྐེ་ཐག་དང༌། རྒྱན་ཆའི་རིགས་ཁོ་ན་ཡིན། ཆུ་མིག་དགུ་སྒྲིག་ནི་འུར་རྡོ་དང༌། རྟའི་མཐུར་མདའ་སོགས་བྱ་ཆོག
ཐོན་རྫས་འབྱུང་ཁུངས་སྐོར་ལ་མཐོ་སྒང་ས་ཁུལ་ཁོ་ན་ལས་མེད་པའི་སྨན་རྫས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཏེ། དཔེར་ན། དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་དང༌། སྲོ་ལོ། བོང་དཀར། ཧོང་ལེན། ཨུཏྤལ། རྫ་ཡུང༌། བིས་མོག སྟག་ཤ གང་ག་ཆུང༌། གཡའ་ཀྱི། གངས་ལྷ་མེ་ཏོག གཟའ་དུག་ནག་པོ་ལ་སོགས་པ་འཛམ་གླིང་ན་དཀོན་པའི་རྩྭ་སྨན་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་འཛམ་གླིང་ན་དཀོན་པའི་ཤ་མོང་རིགས་གཉིས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་པ་སྟེ་སྤང་ཤ་སེར་པོ་ཞིག་དང༌། དཀར་པོ་ཡུལ་སྐད་དུ་ཨུ་ལུག་ཟེར་བ་དེ་གཉིས་ཕལ་ཆེར་རྨི་ཁྲེ་4།000ཡན་ཆད་ཀྱི་སྤང་ངོས་སུ་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལས་ཨུ་ལུག་ནི་ཤ་མོང་གཞན་ལས་སྐྱེ་ཚད་ཉུང་ཞིང༌། སྐྱེ་དུས་ཡང་དབྱར་ཉི་ལྡོག་སྐབས་ཀྱི་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་ཙམ་ལས་མེད་པ་དེ་བྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཞིམ་པ་དང་ནུས་བཅུད་ཤ་མོང་གི་རིགས་གཞན་ལས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་འབྲི་ཆུའི་ནུབ་བརྒྱུད་ཀྱི་ཕྱི་འབྲོག་སྡེ་པའི་ནང་དུ་རང་བྱུང་གི་ཚྭ་མཚོ་ཡོད་སྟབས་ཁོ་ཚོས་འདོམ་རེ་མདོའི་ཚྭ་མཚོ་ནས་ཐོན་པའི་ཚྭ་དམར་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་འབྲི་ཆུའི་ཤར་བརྒྱུད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་སྲོལ་འདུག འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་དུ་ད་རུང་རང་བྱུང་གི་སྔོ་ཚལ་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་པ་ནི། རུ་པ་དང༌། ཆ་ལ། སྒོག་པ་གསེར་མགོ གོ་སྙོད། ཟྭ། ཁམ་ཕུག་སོགས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་འབྲོག་པ་རྣམས་རུ་པ་མ་གཏོགས་སྔོ་ཚལ་གཞན་ཟ་ཡ་ལ་དགའ་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་མ་རེད། རོང་མ་འབྲོག་གི་མི་རྣམས་སྔོ་ཚལ་དེ་དག་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་བཏང་འབྲོག་པ་རྣམས་སྔོ་ཚལ་ཟ་ཡ་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་རེད། ཕལ་ཆེར་ལོ་རེ་ལ་སྔོ་ཚལ་ཐེངས་བཞི་ལྔ་ཙམ་ལས་བཟའ་རྒྱུའི་སྐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། སྔོ་ཚལ་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་དུས་ཚོད་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཐུང་ཐུང་རེད། དབྱར་ཉི་ལྡོག་གི་སྔོན་གྱི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་སྐོར་ནས་རུ་པ་འཐུ་སྒྲུག་བྱེད་ཆོག་ཅིང༌། དེ་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་སོང་རྗེས་རུ་པ་རྒས་ནས་བཟའ་ཆས་མི་ལོ་པར་གྱུར་ཚར་པ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ཁམ་ཕུག་དང༌། གོ་སྙོད་སོགས་ཀྱང་ཟ་ཆོག་པའི་དུས་དེ་དཔྱིད་དུས་ཟླ་བ་གཅིག་ཡས་མས་ཙམ་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད། སྒོག་པ་གསེར་མགོ་བཟའ་དུས་དེ་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་བརྐོ་སྐབས་དང་དུས་མཉམ་པར་བདུན་ཕྲག་གཉིས་གསུམ་གྱི་དུས་ཚོད་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད།
འབྲོག་སྡེ་དེ་དག་གི་རྩྭ་ཐང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ 100 སྐོར་ཙམ་ཡོད་པ་རྟ་པའི་ཉིན་ལམ་རེས་ཀྱང་མི་སླེབས་པའི་བར་ཐག་ཡོད་པ་དེ་ནི་འབྲོག་པའི་ཕྱུགས་ལུག་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་སའི་རྩྭ་ས་གཙོ་བོ་ཡིན།ས་གནས་ཁ་ཤས་ལ་རྩྭ་ཐང་དང་རི་ཕྲན་འདྲེས་མར་མང་པོར་སྤེ་ནེ་དང༌།སུ་རུ། གླང་མ།ཉ་བྲེད་སོགས་ཤིང་ཕྲན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཡོད་པ་ས་ཆ་དེ་དག་ནི་དགུན་དུས་ཁ་བ་བབས་ཚེ་འབྲོག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རྩྭ་ས་གཙོ་བོ་ཡིན།སྤྱིར་འབྲོག་ས་དེ་དག་ས་ཁད་མཐོ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་རྨི་ཁྲེ་ 4།000 ཡས་མས་ཙམ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཀྱང༌།རྩྭ་རིགས་ཧ་ཅང་འཐུག་པོ་སྐྱེ་ཞིང༌།དབྱར་དུས་སྔོ་རྩྭ་སྐྱེ་བོང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྩྭ་ཐང་ཐོག་ཏུ་ར་ལུག་རྣམས་ཕྱིན་ན་མཐོང་དཀའ་བ་དེ་འདྲ་སྐྱེ་བུང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད།
འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་དུ་ཡུལ་གཞན་ན་དཀོན་པའི་རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད།དཔེར་ན།རི་དྭགས་རིགས་གནའ་བ་དང༌།རྒོ་བ།ཤྭ་བ་དང༌། ཝ།སྦེ། གྲུམ་པ།ཕྱི་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌།གཅན་གཟན་རིགས་ལ་སྤྱང་ཁུ།འཕར་བ།བྱང་དྲེད་སོགས་ཡོད་པ་རེད། བྱ་རིགས་ལ་གོང་མོ།གོ་བོ་དང༌།བྱ་རྒོད།གླགཕོ་རོག་སོགས་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་ནོར་ཕྱུགས་སྲུང་མཁན་ལ་ཁྱི་ཆེན་པོའི་རིགས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཁྱི་འགྲབ་རྒོད་ཟེར།ཁྱི་དེའི་རིགས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ་དང་བདག་པོ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི ་སེམས་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་བཏང་འབྲོག་པ་མི་ཚང་རེ་ལ་ཁྱི་འགྲབ་རྒོད་རེ་དང༌།སྒོ་ཕྱུགས་མང་པོ་ཡོད་པའི་དུད་ཚང་ཁག་གིས་ཁྱི་དེ་འདྲ་གཉིས་སམ་གསུམ་རེ་གསོ་མཁན་ཡང་ཡོད་པ་རེད།དེང་དུས་སྡེ་དགེའི་ཡུལ་དུ་ཁྱི་འདིའི་རིགས་ཧ་ལམ་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་ཆགས་ཚར་པ་རེད།གང་ཞེ་ན།དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་སྐབས་སུ་མཉམ་ལས་ཁང་བཙུགས་པ་དང༌། ཕྱུགས་ཟོག་ཐམས་ཅད་གཅིག་བསྡུས་ཀྱི་འབྲོག་ར་བཙུགས་ཏེ་གཞུང་གིས་བདག་པོར་བྱས་སྟབས།སྤྱིར་བཏང་གི་འབྲོག་པ་ཁྱིམ་ཚང་རྣམས་ལ་ནོར་ཕྱུགས་སྲུང་ཡས་མེད་པས་དམིགས་གསལ་དུ་སྒོ་ཁྱི་གསོ་བ་ལ་དགོས་པ་མེད་པ་དང༌།ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ལོར་ནས་མཆོང་བསྐྱོད་ཆེན་པོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ལ་མུ་གེའི་བསྐལ་པ་ཡ་ང་ཞིག་ཤར་བའི་དུས་དེར།འབྲོག་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱི་གསོ་བ་ལྟ་ཞོགརང་ཁ་རང་གསོ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས་དེར་རྒྱ་རིགས་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འབྲོག་ཁྱི་རྣམས་བསད་དེ་ཁྱི་ཤ་ནི་ཁོ་ཚོའི་ཁ་ཟས་ཡག་ཤོས་དང༌། ཁྱི་ལྤགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་གདན་ལ་ཁྱི་གདན་ཞེས་ཁོ་ཚོས་རྩིས་མཐོང་ཆེན་པོར་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྒ་ལྕེ་སྐུ་མདོའི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱི་འདིའི་རིགས་ཉར་ཚགས་བྱེད་ཐུབ་པར་བྱུང་སྟབས་དེང་སང་ཁྱི་འདི་རིན་ཐང་ཆེན་པོར་ཆགས་ཏེ།རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱི་རིགས་སྤུས་ལེགས་རེ་ལ་རྒྱ་སྒོར་ས་ཡ་རེ་ལྷག་ཙམ་སྤྲོད་ནས་ཉོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།
འབྲོག་པ་རྣམས་སྤྱིར་བཏང་གཏན་སྡོད་ཀྱི་ས་ཆ་གཏན་འཁེལ་མེད་པ་དུས་བཞི་ལ་རུ་བ་སྤོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།གང་ཞེ་ན། འབྲོག་པའི་འཚོ་བ་བརྟེན་ས་གཙོ་བོ་ཕྱུགས་རིགས་རྣམས་ཡིན་སྟབས།དུས་བཞིར་རྩྭ་ཆུ་གང་བཟང་གི་ས་ཆ་དེར་རུ་བ་བསྐྱལ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཚོ་སྐྱོང་བྱ་དགོས་པ་དང༌།ལོ་གསར་རྗེས་སུ་ཟླ་བ་གཅིག་ཡས་མས་ཙམ་ན་འབྲོག་པའི་དཔྱིད་རུ་སྤོར་འགོ་བརྩམས་ཤིང༌།དུས་དེར་དགུན་རུ་བསྡད་ས་ལས་ས་ཁད་ཅུང་མཐོ་ཞིང་རྩྭ་ཆུ་འཛོམས་པོ་ཡོད་ས་དུད་ཚང་ཕལ་ཆེར་ལ་རང་རང་གི་དུས་བཞིའི་རུ་ས་ཕལ་ཆེར་གཏན་འཁེལ་བ་རེ་ཡོད་པ་དེར་སྤོར་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།དཔྱིད་རུའི་ཐོག་ཟླ་བ་གསུམ་ལྷག་ཙམ་སོང་རྗེས་དེ་ནས་དབྱར་རུ་སྤོར་འགོ་ཚུགས།སྤྱིར་བཏང་སྟག་ཟླ་བའི་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔའི་སྔོན་ལ་དབྱར་རུ་སྤོར་དགོས་པའི་འབྲོག་པའི་ཡུལ་ཁྲིམས་ཡོད་ཅིང༌།འབྲོག་པའི་སྟག་ཟླའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཟེར་བ་དེ་བོད་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཟེར།དུས་དེར་ཡུལ་དེའི་ས་ཁད་མཐོ་ཤོས་དང་དགུན་དུས་སུ་ཁ་བས་བཟུང་ནས་རྩྭ་ས་མཐོང་མི་ཐུབ་པའི་རི་འགོ་རྣམས་སུ་རུ་བ་སྤོར་ཞིང་གནས་དེར་ཟླ་བ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་བསྡད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རྗེས་རི་འགོ་རྣམས་སུ་ཁ་བ་བབ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ས་ཁད་དེ་ལས་ཅུང་དམའ་ས་ཞིག་ཏུ་སྟོན་རུ་སྤོར་ཞིང༌།དགུན་དུས་གངས་ཐན་སོགས་འབབ་སྐབས་སྒོ་ཕྱུགས་རྣམས་གསོ་བྱེད་ཀྱི་གཟན་རྩྭ་འཐུ་སྒྲུག་གང་ཐུབ་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད།དེ་ནས་དགུན་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཡུལ་དེའི་ས་ཁད་དམའ་ཤོས་ཀྱི་ལུང་ཁུག་དག་ཏུ་རུ་བ་སྤོར་ནས་དགུན་དུས་སྐྱེལ་ཡས་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད།དེ་ལྟར་དུས་བཞི་གཅིག་རྗེས་གཅིག་མཐུད་ཀྱི་འཁོར་མོ་ཡུགས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་དེས་མི་ཚེ་ཕལ་ཆེར་འདས་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།གནའ་དུས་སུ་སྡེ་དགེའི་འབྲོག་ཁུལ་རྣམས་སུ་ཕན་ཚུན་ཇག་པ་བརྒྱབ་ནས་ནོར་ཟོག་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་རྒྱུའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང༌། འབྲོག་པ་རང་རང་གི་ཚོ་པའི་ནང་དུ་རྐུན་མ་བརྐུ་ཡས་དང༌།ཇག་པ་བརྒྱབ་ན་མི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་སོགས་མི་སྡུག་ཅག་གི་གྲལ་དུ་བརྩི་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།
གཉིས། རོང་ཁུལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་དང་ལག་རྩལ།
སྡེ་དགེའི་ས་ཁུལ་དེ་ལྷོ་བྱང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་ལྷོ་ཁུལ་ཕལ་ཆེར་རོང་པའི་ས་ཁུལ་ཡིན་ཞིང༌། ཡུལ་དེར་འཚོ་སྡོད་བྱས་པའི་འབངས་མི་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཞིང་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡོད་གནས་གཏན་འཁེལ་ཡིན་ཞིང༌། ཁང་པ་མང་ཆེ་བ་ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་རེ་ཅན་ཡིན་ལ། བཟའ་ཚང་མང་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་པ་ཅན་དང་བཞི་པ་ཅན་ཡང་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། མི་ཚང་དབུལ་པོ་ཡིན་ན་ས་ཁང་ཞེས་ཐོག་བརྩེགས་མེད་པའི་ཁང་པ་ནང་སྡོད་ཡོད་པ་རེད། རོང་པ་རྣམས་ལ་སྒོ་ཕྱུགས་ཉུང་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་གཡག་དང་འབྲི་ཡོད་པ་མ་རེད། གང་ཞེ་ན་གཡག་དང་འབྲི་ཡིས་རོང་པའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཚ་བ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། བྱས་ཙང་སྒོ་ཕྱུགས་མང་ཆེ་བ་དེ་བ་དང༌། གླང༌། ལྟོ་ལེ། ར། ལུག ཕག་སོགས་ཡོད་ལ་རྩྭ་ཆུ་བཟང་པོར་འཛོམས་ས་ལ་མཛོ་མོ་ཡང་ཉར་ཚག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། སྡེ་དགེའི་རོང་ཁུལ་དུ་ལོ་རེ་ལ་སྟོན་ཐོག་ཐེངས་རེ་བསྡུ་ལེན་བྱེད་ཆོག་ཅིང༌། ས་ཞིང་མང་ཆེ་བ་དེ་ནས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་ལ། རོང་ཁུལ་ས་ཁད་དམའ་ས་ལ་གྲོ་དང༌། སྲན་མ། བྲ་བོ། སོ་བ་སོགས་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཡུང་དང༌། ལ་ཕུག རྒྱ་ཡུང་གྲོ་མ། མྱི་རྒན། པད་ཚལ། བཙོང༌། སྒོག་པ། ར་འཛིན་སོགས་སྔོ་ཚལ་རིགས་མང་པོ་སྐྱེ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།
རྫ་མཁན་གྱི་ལག་རྩལ།སྡེ་དགེའི་རོང་ཁུལ་དུ་ལག་ཤེས་ཅན་གྱི་མི་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཡུལ་འདིར་ཤིང་བཟོ་དང༌།མགར་བ།རྫ་མཁན་སོགས་ལ་ལག་རྩལ་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཞེས་ཐོབ་ཐང་དང་བརྩི་བཀུར་ཡག་པོར་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་བཟའ་བཏུང་གཡོས་བཀོལ་བྱེད་སྣོད་ཀྱི་རིགས་ལ་ཐབ་ཆས་ཟེར། དཔེར་ན།ཇ་དམ་དང༌།དགོང་རྫ་དང༌།ཆུ་རྫ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སོ།།གནའ་དུས་ཐབ་ཆས་མང་ཆེ་བ་དེ་རྫ་སྣོད་ཤ་སྟག་རེད། སྡེ་དགེའི་ཡུལ་སྐད་དུ་ཇ་དམ་ལ་ཨ་འགིས་ཟེར།ཞོ་དང༌།འོ་མ་སོགས་འཇོག་སྣོད་རྫ་མ་ཆུང་ངུ་ལ་རྫི་ལི་ཟེར།བཟའ་བཏུང་རིགས་རྣམས་གཡོ་བཀོལ་བྱ་སྣོད་ལ་དགོང་རྫ་ཟེར།རྫ་མའི་རིགས་དེ་དག་གཙོ་བོ་སྡེ་དགེའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྨེ་ཤོད་སྡེ་པ་དང༌།ནུབ་ཕྱོགས་སུ་མཁར་སུམ་མདོ་གྲོང་པ་ནས་བཟོ་ཞིང་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་ག་ས་ག་ལ་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་ཅིང་སྡེ་འབངས་མང་ཆེ་བས་ཁོ་ཚོའི་ཐོན་རྫས་དེ་དག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད།
ཤིང་མཁན་ལག་རྩལ།ཤིང་མཁན་ནི་གཙོ་བོ་ཁང་པ་བཟོ་མཁན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་ལྷ་ཁང་དང་ཕོ་བྲང་སོགས་ལག་རྩལ་མཐོན་པོ་དགོས་པའི་ཁང་ལས་དང༌།ཞིང་པའི་སྡོད་ཁང་དང༌།གྲྭ་ཤག་སོགས་སྤྱིར་བཏང་གི་ཁང་པའི་ལས་སོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཆེ་ཆུང་གི་ཤིང་མཁན་ལ་ཐོབ་ཐང་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པ་རེད།སྤྱིར་བཏང་ཤིང་མཁན་གྱིས་བཟོ་ཡས་ཁང་པའི་ཉེར་མཁོ་སྒོ་དང༌།རབ་གསལ།ལྷ་ཁྲི་དྲ་མིགམཆོད་སྒམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡིན།གཞན་ཡང་རོང་པའི་ས་ཆ་ཁག་ནས་ཤིང་གི་སྣོད་ཆས་ཙག་ཙིག་བཟོ་ཤེས་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་དཔེར་ན།ཟས་རིགས་འཇོག་སྣོད་ཤིང་གིས་བརྐོས་པའི་སྣོད་ལ་གཞོང་པ་ཟེར་བ་དང༌།ཤིང་ལྤགས་དང༌། ཤིང་ཕྲན་གྱིས་ལྷས་པའི་གཞོང་པའི་དབྱིབས་ཅན་ལ་སློ་མ་ཟེར་བ་དང༌།ཤིང་ཆ་བསྒྲིགས་ནས་བཟོས་པའི་སྣོད་རིགས་འོ་མ་བཞོ་སྣོད་ལ་བཞོ་བཟོ་དང༌།ཞོ་བསྙལ་སྣོད་ལ་ཟོ་རིལ།ཆུ་ལེན་སྣོད་ལ་ཆུ་ཟོམ།འོ་མ་དཀྲོག་སྣོད་ཆུང་ངུ་ལ་འོ་ཟོམ་དང༌།ཆེན་པོ་ལ་དར་ཟོམ། མར་བཅུག་སྣོད་ལ་མར་སྒམ།གོས་བཅུག་སྣོད་ལ་གོས་སྒམ།དངུལ་སོགས་རིན་ཐང་ཆེ་བའི་ཅ་ལག་བཅུག་སྣོད་ལ་ལག་སྒམ། ཇ་བསྲུབ་མ་དཀྲུག་སྣོད་ལ་ཇ་ཟོའམ་སྒྲོབ་ཟོ་ཟེར་བ་མང་པོ་བཟོ་ནས་གཙོ་བོ་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ཡོངས་ལ་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་ཤིང་ཕྲན་གྱིས་ལྷས་པའི་སིག་པོ་ཟེར་བ་ཅ་ལག་རྒྱབ་ཏུ་ཁྱེར་ནས་ཕན་ཚུན་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་ཡས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་འབྲོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མང་པོ་ཉོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།ཁོ་ཚོས་དུས་རྒྱུན་སིག་པོའི་ནང་ཟོག་གི་མྱུ་བ་ཕྱིར་དབོར་བ་དང༌།རི་ནས་ལྕི་བ་སྒྲུག་པའི་སྣོད་ལ་མེད་ན་ཐབས་ཆག་འདྲ་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
མགར་བའི་ལག་རྩལ། མགར་བ་ཕལ་ཆེར་སྡེ་དགེའི་རོང་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་གསེར་མགར་དང༌།དངུལ་མགར་རྣམས་ལག་རྩལ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་སུ་བརྩི་ཞིང༌། ཁོ་ཚོས་རྒྱན་ཆའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་ནི། གསེར་དངུལ་གྱིས་བཟོས་པའི་གའུ་རིགས་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས། གྲི་ཆེ་ཆུང་རིགས་སྣ་ཚོགས། རྟ་སྒ་ཚགས་མ། ལྷ་སྐུ་རིགས་སྣ་ཚོགས། སྤར་ཁུག མྱེ་ཆ། གློ་གཟུང༌། དངུལ་ཐག རྣ་ལུང༌། ཝ་ཟླ། མགུ་ཡ་སོགས་རྒྱན་ཆའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་ནས་བོད་ཁམས་ཡོངས་ལ་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་ཅིང་ཡོད་སྟབས་སྡེ་དགེའི་དངུལ་མགར་ཞེས་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་གསེར་དངུལ་གྱི་མགར་བའི་ལག་རྩལ་གྲགས་ཆེ་ཤོས་དེ་དཔེ་ཝ་ཆུ་སྲིབ་ཀྱི་མགར་བ་དང༌། ཧོར་པོའི་མགར་བ། རྨེ་ཤོད་ཀྱི་མགར་རྣམས་རེད། བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུང་པ་སོ་སོའི་མགར་གྱི་ལག་རྩལ་ལ་ཁྱད་ཆོས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་སྟེ། ཆུ་སྲིབ་ཀྱི་ལྷ་མགར་དང་ཚགས་སྒྲོས། ཧོར་པོའི་གྲི། རྨེ་ཤོད་ཀྱི་གློ་གཟུང་དང༌། སྤར་ཁུག་སོགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་བཏང་གི་ལྕགས་མགར་ལ་མགར་བ་ཕལ་པར་བརྩི་ཞིང༌། སྡེ་དགེའི་ལུང་པ་ག་ས་ག་ལ་ལྕགས་མགར་བཟང་ངན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་རྒྱུན་མཁོ་གྱི་གྲི་དང༌། ཟོར་བ། སྟ་ཀག་ཏིས་གསུམ་ཞེས་པ། སྟ་རེ་དང༌། ཀག་ལེ། ཏིས་བཅས་མགར་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།
ཡི་གེའི་ལག་རྩལ།སྡེ་དགེ་སྐུ་སེ་གྲོང་པའི་ལག་རྩལ་གཙོ་བོ་ནི་ཡི་གེའི་ལག་རྩལ་ཡིན།ཁོ་ཚོའི་ལག་རྩལ་གཙོ་བོ་དེ་ཡི་གེ་འབྲི་ཡས་དང༌།སྤར་ཤིང་བརྐོ་ཡས་དེ་གཉིས་རེད།གནའ་དུས་སྐུ་སེ་གྲོང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་གེའི་ལག་རྩལ་སྦྱངས་ཤིང་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དུ་བྲིས་གླ་དང༌།སྤར་གླ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།སྤྱིར་གནའ་བོའི་དུས་ནས་འབྲི་ཆུའི་ཤར་ནུབ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཕལ་གྱི་ནང་རྟེན་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ་དང༌།བཀའ་འདུས།བརྒྱད་སྟོང་པ།གསེར་འོད།ཐར་མདོ།མདོ་སྡེ་སྐལ་བཟང་ལ་སོགས་པ་དབུ་ཅན་ནམ་ཡིག་དཀར་བྲིས་མ་ཡོད་པ་འདི་རྣམས་དང༌།དེ་བཞིན་དུ་གཏོ་མདོས་དང༌།འདོན་ཆོག་གི་དཔེ་ཆ་དབུ་མེད་དེ་ཡིག་ནག་བྲིས་མ་བླ་གྲྭ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པ་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདི་དག་ནི་སྐུ་སེ་གྲོང་གི་བྲིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྲིས་གླ་བླངས་ནས་བྲིས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་གོར་མ་ཆགས།ཡོངས་གྲགས་སུ་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་འགོ་ཙམ་ན་སྡེ་བྲིས་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཛེས་ཉམས་ཅན་གྱི་དབུ་ཅན་གྱི་ཡིག་གཟུགས་འདི་ནི། སྤྱི་ལོ་1730ལོར་ཙམ་ན་སྡེ་དགེ་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་རྣམས་སྤར་དུ་བརྐོ་བའི་དགོས་ཆེད་དུ་སྐུ་སེའི་བྲིས་པ་རྣམས་གཙོ་བོ་བྱས་པའི་ཡུལ་འདིའི་བྲིས་པ་གང་མཁས་རྣམས་འཚོགས་ཤིང༌།བོད་ཀྱི་ཡིག་གཟུགས་གང་མཛེས་རྣམས་ཕྱོགས་བསྡུ་བྱས་པ་ལ་སྡེ་བྲིས་ཞེས་པ་འདི་བྱུང༌།དེ་ནི་བཀའ་བསྟན་སྤར་དུ་བརྐོ་བའི་པར་ཙའི་ཆེད་དུ་ལེགས་བཅོས་བྱས་པའི་ཡིག་གཟུགས་ཞིག་ཡིན།སྤྱི་ལོ་1732ལོར་སྡེ་དགེ་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་བཀའ་འགྱུར་སྤར་བརྐོ་རྒྱུའི་ལས་འགོ་བརྩམས་ནས་སྐུ་སེའི་སྤར་བརྐོས་རྣམས་གཙོ་བོ་བྱས་པའི་ལས་ར་བསྡུས་ཏེ་སྤར་བརྐོས་པ་ནས་བཟུང༌། དཔལ་སྤུངས་དང༌།ཀཿཐོག་སོགས་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་པ་ཆེ་བ་དག་གིས་སྤར་ཤིང་གསར་བརྐོ་མང་པོར་བྱས་སྟབས།སྐུ་སེའི་སྤར་བརྐོས་ཇེ་མང་དང༌།ལས་རིགས་ཇེ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་རེད།
སྤུ་རིགས་ཐོན་རྫས་ལག་རྩལ།ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུག་བལ་དང༌།འཁི་ལུ་སོགས་ཀྱིས་འཁེལ་འཐག་བྱེད་ནས་སྣམ་བུ་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།སྣམ་བུའི་རྒྱུ་ཆ་དེ་འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་ན་ཡོད་ནའང་སྣམ་བུ་འཐག་པའི་ལག་རྩལ་དེ་ཕལ་ཆེར་རོང་པའི་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་ཅིང༌།ཁོ་ཚོས་འབྲོག་ཁུལ་ནས་ལུག་བལ་དང༌།འཁི་ལུ་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་རྗེས་ལུག་བལ་གྱིས་སྣམ་བུ་དཀར་པོ་འཐག་སྟེ་སྐྱེས་པའི་གོས་སྐྱ་བཟོ་ཆས་དང༌།འཁི་ལུས་སྣམ་བུ་ནག་པོ་འཐག་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་གོས་ནག་བཟོ་ཆས་འབྲོག་པ་རྣམས་ལ་བཙོང་གི་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་སྐེད་རགས་དང༌།ལྷམ་སྒྲོགཁུག་སྣོད་བཟོ་ཆས་ཀྱི་སྣམ་བུ་ཚོན་ཁྲ་ཅན་སོགས་འཐག་ནས་ཚོང་རྫས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད།གཞན་ཡང་རོང་པའི་ཚོང་རྫས་གཙོ་བོ་འབྲུ་རིགས་བཙོང་སྟེ་འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་ནས་ཤ་མར་དང༌། སྤུ་རིགས།ལྤགས་རིགས་སོགས་ཉོ་ནས་འཚོ་བའི་ཉེར་སྤྱོད་ཁ་སྐོང་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། རོང་ཁུལ་རྣམས་སུ་རང་བྱུང་གི་གཏེར་ཁ་དང༌།ནགས་རི།སྨན་རྫས།རི་དྭགས་དང༌།གཅན་གཟན་རིགས་མི་འདྲ་བ་སོགས་ཐོན་ཁུངས་མོད་པོ་ཡོད་པ་རེད།
གདོད་མའི་ནགས་ཀླུང་གཙོ་བོ་མཁར་སུམ་མདོ་དང༌།ཟིལ་ཆུའི་སྟོད་སྨད།འབྲི་ཆུའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་དཔལ་ཡུལ་དང༌། ས་ངན།སྒ་ཞེ།རྨེ་ཤོད་སྟོད་སྨད་སོགས་ནགས་ཀླུང་འདི་དག་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་ཐང་ཤིང་དང༌། ཤུག་པ།སྒྲོན་ཤིང༌།སྟབ་པ།མཁྲིག་པ།བེར་ཤིང༌།སྨར་ཤིང་སོགས་ཤིང་རིགས་སྣ་ཚོགས་དང༌།སུར་དཀར་དང༌།གླང་མ།ཉ་བྲེད།སྟག་མ་སོགས་ཤིང་ཕྲན་ཡང་རིགས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནགས་ཀླུང་སྟུག་པོའི་རྣམ་པར་གནས་ཡོད་པ་རེད། རང་བྱུང་རྩི་ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་ཤིང་འབྲས་འོ་སེ་དང༌། སིལ་ཏོགཨ་སིབ་ས་སི།འབོལ་ལམ།ཁམ་བུ།སྟར་ཁ།བ་དམར་རིལ་ལུ་སོགས་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད།འདེབས་འཛུགས་བྱས་པའི་ཀུ་ཤུ་དང༌།ལི་སོགས་ཀྱང་སྐྱེ་ཤིང་ཡོད་པ་རེད།གཅན་གཟན་རིགས་ལ་རོང་ཆེན་རྣམས་སུ་སྟག་དང༌།གཟིགགཡི།ཝ།གསའ།དོམ་སོགས་མོད་པོ་ཡོད་པ་དང༌།རི་དྭགས་རིགས་ལ་རྒྱ་དང༌།ཤྭ་ནགགླ་བ།རི་བོང༌།སྲམ་སོགས་དང༌།བྱ་རིགས་སྣ་ཚོགས་པ་རྒྱ་བྱ་དང༌།འཇོལ་མོ།ཛི་བྲད།བྱ་སྲེག་པ། ཁྭ་ཏ། འུག་པ།སྲིན་བྱ།ཁུ་ལོང༌།ཇུ་ལུ།ངང་པ།ཁྲུང་ཁྲུང་སོགས་དང༌།ལྷག་པར་འཛམ་གླིང་ན་དཀོན་པའི་བྱ་ཝང་མོད་པོ་ཡོད་ཀྱང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་རིགས་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉིན་ལྟར་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསད་རྒྱུ་མང་སྟབས་དེང་དུས་དཀོན་པོར་ཆགས་ཡོད།
ཤོག་བུ་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ནི།སྡེ་དགེའི་ཡུལ་འདིར་གནའ་བོའི་དུས་སུ་གླིང་དཔོན་གྱིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་སྐབས་ནས་ཤོག་བུ་བཟོ་བའི་རྩལ་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བཤད།ཤོག་བུའི་རྒྱུ་ཆས་གཙོ་བོ་རེ་ལྕགས་དང༌། ཤོག་ཤིང་ཨར་ནག་ཟེར་བ་གཉིས་ཡོད་པ་རེད།སྡེ་དགེའི་ཕོ་བྲང་གི་ཉེ་སྐོར་དང༌།དགོན་པ་ཁག་གི་ཉེ་སྐོར་དུ་གནས་པའི་གྲོང་ཚོ་འགའ་ཞིག་གི་ནང་ན་ཤོག་བུ་བཟོ་མཁན་ཡོད་པ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་དེ་རེ་ལྕགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་ཤོག་བུ་ཡིན་འདུགཤོག་བུ་ཡག་ཤོས་ནི་ཨ་ལོའི་གན་ཤོག་ཟེར་བ་ཞིག་ཨ་ལོ་གྲོང་གི་ཤོག་བུ་བཟོ་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཤོག་ཤིང་ཨར་ནག་གིས་བཟོ་པའི་ཤོག་བུ་དེ་ཡིན།ཁོ་ཚོས་དུས་རྒྱུན་ཤོག་བུ་བཟོ་ནས་དགོན་པ་དང༌། གྲྭ་པ་རྣམས་ལ་བཙོང་ཞིང་ཡོད་པ་དང༌།འབྲི་ཆུ་ནུབ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྒོ་ནང་གི་གཡག་བྲོད་ཚང་ཞེས་པའི་དུད་ཚང་གིས་བཟོས་པའི་ཤོག་བུ་ལ་གཡག་ཤོག་ཅེས་ཟེར་བ་སྤུས་ཚད་ལེགས་པོ་དང་སྤྱོད་སྒོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བཤད།སྤྱི་ལོ་1732ལོར་སྡེ་དགེའི་སྤར་ཁང་ཆོས་མཛོད་ཆེན་མོ་བཞེངས་ཤིང་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་སོགས་མཁས་པའི་གསུང་རབ་རྣམས་སྤར་དུ་བརྐོས་རྗེས་ཡུལ་འདིར་ཤོག་བུ་འགྲོ་སྒོ་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་ཏེ།ཆེད་གཉེར་དུ་སྤར་ཁང་ལ་ཤོག་བུ་བཟོ་མཁན་གྱི་གྲོང་ཚོ་གཏན་འབེབ་བྱས་ཡོད་པ་ནི།སྡེ་དགེའི་སྤར་དཔོན་བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་གསུང་ལས།སྡེ་དགེའི་སྤར་ཁང་གི་ཆེད་གཉེར་ཤོག་བུ་བཟོ་མཁན་ནི་ས་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒ་རྗེ་དང༌།ས་དམར་རྣམས་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གི་ལས་འགན་ནམ་ལོ་ཁྲལ་གཙོ་བོ་ཤོག་བུ་བཟོ་ཞིང་སྡེ་དགེའི་སྤར་ཁང་ལ་ལོ་རེ་བཞིན་ལྡང་ངེས་ཀྱི་ཤོག་བུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཐུབ་དགོས་པ་དང༌།དེ་ཡང་ཤོག་བུ་སྤུས་ཚད་རིམ་པ་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་སྟེ།བསྟན་ཤོག་ཅེས་པ་བསྟན་འགྱུར་པར་ཡས་ཀྱི་ཤོག་བུ་སྤུས་ཚད་ཅུང་ཞན་པ་དང༌།བཀའ་ཤོག་ཅེས་པ་བཀའ་འགྱུར་པར་ཡས་ཀྱི་ཤོག་བུ་སྤུས་ཚད་དེ་ལས་ལེགས་པར་བཟོ་དགོས་ཤིང་ཡོད་འདུགགཞན་ཡང་སྡེ་དགེའི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་ཉེར་མཁོའི་ཤོག་བུ་བཟོ་མཁན་ལ་སྡེ་དགེའི་ཉེར་སྐོར་གྱི་ར་ཆེན་སྒང་དང༌།མདའ་མ་གཤིས།རྨ་བྱ་ར་བ་རྣམས་སུ་སྡོད་པའི་གྲོང་མི་རྣམས་ཡིན་ཞིང༌།དེ་དག་གིས་ཤོག་བུ་ཁྲ་རིས་མ་ཞེས་པ་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང༌། ཡིག་བསྐུར་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཤོག་བུ་རྣམས་བཟོ་ཞིང་ཡོད་པ་དང༌།དེ་ལས་ར་ཆེན་སྒང་པས་དཔལ་སྤུངས་དགོན་པ་ལ་ཡང་ཉེར་མཁོའི་ཤོག་བུ་མཁོ་འདོན་བྱ་རྒྱུའི་ལས་འགན་ཡོད་པ་རེད།ཅེས་གསུངས།
བསམ་ཚུལ་འབྲི།
བྲིས་འབྲི་བ།