ཁམས་མི་ཉག་ལྕགས་ལ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་རབས་བསྡུས་པ།
ཁམས་མི་ཉག་ལྕགས་ལ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་རབས་བསྡུས་པ།
མི་ཉག་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་དར།
དང་པོ། ལྕགས་ལའི་རྒྱལ་ས་དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་པ།
ལྕགས་ལའི་རྒྱལ་ས་དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲེལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཞིག་བྱུང་འདུག་སྟེ། དུས་རབས་བཅུ་དགུ་པའི་ནང་དུ་བྱོན་པའི་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་སྐལ་བཟང་བདུད་འདུལ་གྱི《རང་རྣམ》ལས། “དར་གྱི་རྩེ་མོ་འདུས་པའི་མདོ་འདི་ལ། །ཚོང་འདུས་ནོར་བུ་གླིང་ཞེས་བདག་གི་ཡུལ། །དེའི་མིང་ངེས་ཚིག་ཅུང་ཟད་གླེང་བ་ན། །རྒྱ་བོད་ཟུང་གི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི། །སྲོལ་ནི་ཤིན་ཏུ་དར་བས་དར་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ཡང་རྒྱ་བོད་ཟུང་ལ་ཕན་ཚུན་དུ། །ཐོག་མར་འབྱུང་བའི་རྩེ་མོ་ལྟ་བུར་རྩེ། །ཆུ་ཟུང་འདུས་པའི་མདོ་ལ་མདོ་ཞེས་གྲགས། །རྒྱ་བོད་ཧོར་སོག་ཚོང་པ་ཀུན་འདུས་པའི། །གྲོང་ཁྱེར་ཡིན་པས་ཚོང་འདུས་མིང་དུ་ཐོབ། །རྒྱ་བོད་ཆོས་སྲིད་གང་ལ་མཁོ་བ་ཡི། །ཕུན་ཚོགས་འདོད་དགུ་མ་ལུས་འབྱུང་བས་ན། །ནོར་བུ་གླིང་ཞེས་ཆོས་མཚུངས་སྒྲོ་བཏགས་མིང་།།”① ཞེས་གསུངས་པས་ཆོས་སྲིད་དང་ཆུ་བོ་སོགས་ལ་སྦྱར་ནས་འགྲེལ་བཤད་གནང་བའོ། །
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་དུ་བྱོན་པའི་མི་ཉག་མགོན་པོས་མཛད་པའི《འབོ་གངས་དཀར་སྤྲུལ་སྐུའི་རྣམ་ཐར་དད་པའི་པད་ཚལ》ལས། “དར་རྩེ（རྩི）མདོ་ཞེས་པ་མི་ཉག་གི་སྐད་དེ། དར་ནི་གོས་དར་དང་། རྩི་ནི་སྨན་གྱི་དོན་ཡིན་པས། རྒྱ་བོད་བར་གོས་དར་དང་སྨན་རྩྭ་བརྗེ་རེས་བྱ་བའི་མདོ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་ཟེར།”②ཞེས་གསུངས་པས་ཚོང་ར་དང་སྦྱར་ནས་འགྲེལ་བཤད་གནང་བའོ། །
དེང་དུས་ཀྱི་སྡེ་རོང་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི《བོད་ཀྱི་དེབ་ཐེར་བཀྲ་ཤིས་གཏེར་བུམ》ལས། (རྒྱ་ཡིག) “དར་ནི་དར་ལྕོག། རྩེ་ནི་རྩེ་མོ། མདོ་ནི་ཆུ་གཉིས་ཀྱི་མདོ། དར་ལྕོག་གི་འོག་ཆུ་གཉིས་ཀྱི་མདོར་གནས་པས་དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་འབོད།”③ ཅེས་གསུངས་པས་དར་ལྕོག་དང་ཆུ་བོ་ལ་སྦྱར་ནས་འགྲེལ་བཤད་གནང་བའོ། །
རྒྱའི་དེབ་ཐེར་དག་ལས་དར་རྩེ་མདོ་ལ་ཏཱ་ཅན་ལུའུ（打箭炉）ཞེས་བྲིས་འདུག། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་འགའ་ཞིག་གིས་ཚིག་དེ་སྒྲ་ཐད་བསྒྱུར་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་མ་ཤེས་པས། ཏཱ་ནི་མདའ་འཕངས་པ་དང་། ཅན་ནི་མདའ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ནས་འགྲེལ་ལོག་གནང་བའོ། །
བདག་གི་ལྟ་ཚུལ་ནི། དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པ་འདི་བོད་སྐད་ཡིན་པ་ནི་སྨྲོས་ཅི་དགོས། མ་ཟད་གྲོང་ཁྱེར་འདི་ཆུ་གཉིས་དང་རི་གསུམ་གྱི་མདོར་ཆགས་ཡོད་པས་མདོ་ཞེས་མིང་བཏགས་པ་ལ་རྩོད་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས། དར་རྩེ་ཞེས་པའི་ཚིག་འབྲུ་གཉིས་པོའི་ཐད་ཀར་ཀྱི་གོ་དོན་ནི་དར་རྒྱས་དང་རྩེ་མོའི་དོན་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་གསལ། དེ་ལྟར་བཏགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཡིན་ཞེས་ཁ་ཚོད་གཅོད་པའི་སྤོབས་པ་བདག་ལ་མ་མཆིས་མོད། འོན་ཀྱང་དར་རྩེ་མདོའི་མདུན་རི་ལ་ལྷ་མོ་རྩེ་ཞེས་འབོད་པའི་གངས་རི་མཛེས་ཤིང་བརྗིད་ཆགས་པ། མཚོ་རིགས་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བ་ལྔས་བསྐོར་བ་ཞིག་ཡོད་པས། རྩེ་ཞེས་པ་དེ་མདུན་རིའི་མིང་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད་སྲིད་དོ།། །།
གཉིས་པ། དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བྱུང་བའི་དུས།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ལྟར་ན་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་ཐ་སྙད་འདི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྣང་སྟེ། དར་མོ་སྨན་རམས་པ་བློ་བཟང་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་མཛད་པའི《གཡུ་ཐོག་གསར་རྙིང་གི་རྣམ་ཐར》ལས། གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོས་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བླ་སྨན་མཛད་པ་དང་། དར་རྩེ་མདོ། རྒྱ་ནག་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་སོགས་སུ་བྱོན་ནས་སྨན་གྱི་བསྟན་པ་སྤེལ་ཚུལ་བཅས་བཀོད་འདུག།④ འོན་ཀྱང་རྣམ་ཐར་འདི་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་བསྒྲིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་དཔྱད་པ་དགོས་སོ། །དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་ཐ་སྙད་འདི་དངོས་སུ་གནས་པ་ཁ་གསལ་ལ་རྩོད་པ་གང་ཡང་མི་དགོས་ཏེ། དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པའི《ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་སྙིང་པོ་སྦྲང་རྩིའི་བཅུད》ལས། “རྒྱ་དར་རྩེའི་ཚོང་འདུས”⑤ཞེས་བཀོད་ཡོད་པས་སོ། །གོང་དུ་སྨྲོས་པ་དག་ལས་སྔ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་མ་མཐོང་མོད། འོན་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་གཞི་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ལ་དཔག་ན་ཐ་སྙད་འདི་བྱུང་ནས་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་འགའ་བརྒྱུད་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ་།། །།
གསུམ་པ། དར་མདོའི་གྲོང་སྡེ་ཇི་ལྟར་ཆགས་ཚུལ།
རྒྱ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་བཤད་རྒྱུན་བཅས་ལ་དཔག་ན། ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་རུས་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ལྡོང་རིགས་ལས་མཆེད་པའི་འབྲོག་སྡེ་ཞིག་གི་དགུན་ས་ཡིན་པར་གསལ། དེའང་དར་མདོའི་གྲོང་གི་ལུང་སྟོད་དང་རི་སྒང་རྣམས་ས་ཁམས་མཐོ་ཞིང་བསིལ་དང་ལྡན་པ་དང་། དར་མདོའི་གྲོང་ནི་རི་བོ་དང་ཤིང་ནགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་པས་འབྲོག་པའི་དགུན་སའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཞིག་ཡིན། མ་ཟད་གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དར་མདོའི་གྲོང་སྡེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་འབྲོག་པའི་འཚོ་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཉ་ལུ༼ གཉའ་ལུང ༽མགོ་པ་དང་ལྕེ་ཐོག་སྡེ་པ་བཅས་ཡོད་དོ། ། མདོ་གྲོང་འདི་རྒྱ་བོད་སོགས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་ལྟེ་བའམ་འགག་མདོར་འཁེལ་ཡོད་པས། རིམ་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཚོང་ར་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོ་བཀོད་སོགས་ལ་དཔག་ན། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་དང་། བོད་སིལ་བུའི་སྐབས་དང་། ས་སྐྱའི་སྐབས་དང་། ཕག་གྲུའི་སྐབས་དང་། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྐབས་རྣམས་སུ་རིམ་གྱིས་རྒྱ་བོད་སོགས་ཕྱོགས་འདུས་ཀྱི་ཚོང་ར་རྒྱ་ཆེར་དར་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །གླིང་གེ་སར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཇ་རྫོང་ཕབ་ནས་ཇ་ཡི་ཚོང་ར་སྤེལ་ས་ཡང་དར་རྩེ་མདོ་ཡིན་པར་བཤད། མདོར་ན་དར་མདོའི་གྲོང་སྡེ་འདི་ཆགས་ནས་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་འགའ་བརྒྱུད་ཡོད་པར་གསལ་ལོ།། །།
2 Responses
བསམ་ཚུལ་འབྲི།
སྡེ་རོང་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ལགས་ལ་མི་ཉག་སྐོར་གྱི་བཅར་འདྲི།
བཀུར་འོས་ཁམས་བདེ།
གོང་དུ་དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་པའི་ཁུལ་དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁུངས་བརྩད་གཅོད་མ་བྱས་པར། རྡོ་རྗེ་སྐེད་བཟུང་བྱས་འདུག་པས། ཡི་གེ་འདི་བྲིས་པ་ཡིན།
རྒྱ་ནག་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་རབས་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཧྲུའུ་རྒྱལ་རབས་དུས་སུ་ཡུལ་འདི་ལ་ཏཱ་ཅན་ལོའུ་ (打煎炉, 打折多) ཞེས་བོད་ཀྱིས་དར་རྩེ་མདོ་ཟེར་བ་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་དུས་རབས་གསུམ་པའི་དུས་མགོ་ཕྱི་ལོ་221 སྐབས་ཡིན་སྟབས། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་ཐོག་རྗེ་བཙན་དང་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རུ་གཉན་བཙན་དུས་སྐབས་ཡིན་འདུག སྐབས་དེ་ཤེད་ཅིག་ནས་བོད་རང་གིས་དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།
མདོར་ན། དར་རྩེ་མདོ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་དུས་རབས་བདུན་པའི་རྗེས་ཀྱི་རྒྱ་བོད་ཚོང་འབྲེལ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཕྱི་ལོ་དུས་རབས་གསུམ་པའི་ཡར་སྔོན་དུ་གྲགས་ཤིང། གནའ་བོའི་དུས་སུ་བོན་གྱི་བསྟན་པ་མདོ་ཁམས་སུ་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་ཐུབ་པའི་བོད་རང་གིས་བཏགས་པའི་ས་མིང་ཞིག་ཡིན་འདུག་པའོ།།
ཤར་ཕོ་ཉ་པས། རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་ལས་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཙམ་ལས་་ཁུངས་མེད།མ་ཟད་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ལ་རྒྱབ་ལྗོངས་དམིགས་ཡུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཟུང